Chuyên gia giao thông đề xuất bỏ làn dừng khẩn cấp trên cao tốc hai làn xe để tối ưu khả năng lưu thông và đảm bảo an toàn.
Trong buổi hội thảo về Công tác bảo đảm trật tự và an toàn giao thông trên các tuyến cao tốc, được tổ chức bởi Cục Cảnh sát giao thông thuộc Bộ Công an vào sáng ngày 19/3, TS Khương Kim Tạo, nguyên Phó văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, đã đề xuất việc loại bỏ làn dừng khẩn cấp trên các cao tốc hai làn xe nhằm tối ưu hóa khả năng lưu thông và đảm bảo an toàn.
Theo ông Tạo, các cao tốc hai làn không thể được coi là cao tốc vì chúng không đáp ứng được các yêu cầu về giao thông liên tục và an toàn, cũng như không giảm thiểu thời gian di chuyển như các tiêu chuẩn đặt ra. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng trong bối cảnh kinh tế hiện nay, việc đầu tư vào các cao tốc hai làn theo hình thức phân kỳ là có lý do. Mặc dù chất lượng của chúng không bằng với các đoạn đường cao tốc hoàn chỉnh, nhưng các tuyến đường này chắc chắn an toàn hơn so với đường bộ thông thường, nhờ có hệ thống vạch kẻ, biển báo, và bề mặt đường được xây dựng theo tiêu chuẩn.
Đối với tình trạng tai nạn giao thông trên các tuyến cao tốc hai làn, ông Tạo cho rằng cần tiếp cận vấn đề từ ba khía cạnh: người lái, phương tiện và chất lượng cao tốc để tìm cách hạn chế. Ông nhấn mạnh rằng việc vận hành các cao tốc hai làn với tốc độ tối đa 80 km/h như hiện tại là không hợp lý, và cần phải điều chỉnh như đường giao thông thông thường.
Ông Tạo cũng đề xuất cần bỏ vạch làn dừng khẩn cấp để các phương tiện đi gần với lề đường bên phải, và những xe muốn vượt sẽ thực hiện từ phía bên trái. Điều này sẽ đảm bảo giao thông luôn thông thoáng, giảm bớt áp lực cho người lái khi phải di chuyển sau những chiếc xe chạy chậm, và cũng tạo điều kiện quan sát thuận tiện hơn cho các loại xe lớn như xe container.
Để minh họa thêm về đề xuất này, ông Tạo cho biết theo các tính toán số liệu, việc vận hành với tốc độ 80 km/h chỉ sẽ hiệu quả khi giao thông luôn thông thoáng. Tuy nhiên, trong điều kiện hiện tại của một số tuyến cao tốc như Cam Lộ – La Sơn, các phương tiện thực tế chỉ có thể di chuyển với tốc độ 50-60 km/h.
Thượng tá Lê Quang Hòa, Trưởng phòng Hướng dẫn, điều khiển giao thông và dẫn đoàn, Cục Cảnh sát giao thông, cũng đã chia sẻ rằng hiện có 9 trong số 12 đoạn tuyến cao tốc đang khai thác không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn kỹ thuật. Một số tuyến thậm chí có chất lượng kém hơn cả quốc lộ, đặc biệt là với các cao tốc hai làn xe, không có làn dừng khẩn cấp.
“Các tuyến cao tốc phân kỳ chưa đảm bảo an toàn thì không thể bắt buộc phải vận hành theo tiêu chuẩn cao tốc. Thay vào đó cần triển khai các biện pháp như hạn chế số lượng phương tiện, giảm tốc độ,” thượng tá Hòa nhấn mạnh.
Trong khi nhiều vụ tai nạn trên cao tốc có nguyên nhân do tiêu chuẩn của tuyến đường, ông Khuất Việt Hùng, Phó chủ tịch Ủy ban An toàn giao thông quốc gia, nhấn mạnh rằng chủ yếu
là do người tham gia giao thông thiếu kiến thức, kỹ năng và ý thức. Ông Hùng nhấn mạnh điều này bằng việc trình bày ví dụ về hai vụ tai nạn gần đây trên cao tốc Cam Lộ – La Sơn, trong đó tài xế đã vượt ẩu và dừng xe mà không đặt biển cảnh báo. Ông cho rằng với ý thức như vậy, dù đường có đạt tiêu chuẩn 6 làn, vẫn có thể xảy ra tai nạn.
Cả nước hiện có gần 1.900 km đường cao tốc, nhưng do phân kỳ đầu tư nên trong giai đoạn một, chỉ có 5 dự án mới có hai làn xe, bao gồm: Cam Lộ – La Sơn, La Sơn – Túy Loan, Yên Bái – Lào Cai, Thái Nguyên – Chợ Mới, Hòa Lạc – Hòa Bình.
Sau hai vụ tai nạn khiến 5 người chết trong một tháng qua trên cao tốc Cam Lộ – La Sơn, nhiều chuyên gia giao thông cho rằng việc cấm vượt trên hầu hết tuyến đường hai làn xe khiến năng lực thông hành chỉ đạt 60%. Hơn nữa, cấm vượt trong các đoạn đường dài gây ức chế cho người lái khi phải đi với tốc độ thấp, đặc biệt khi di chuyển sau xe tải với tốc độ khoảng 50 km/h, không thể vượt khi làn đường đối diện vắng xe. Điều này dẫn đến việc lái xe một cách bất cẩn hoặc vi phạm luật để vượt.
Tiếp thu ý kiến từ các chuyên gia, đơn vị quản lý cao tốc đã đề xuất điều chỉnh vạch sơn tim đường, cho phép vượt xe tại nhiều đoạn hai làn trên tuyến đường này. Ngoài ra, Cục Đường bộ Việt Nam đang xem xét phương án cấm xe khách và xe tải nặng chạy với tốc độ thấp vào cao tốc.
Những đề xuất và nhận định trên từ các chuyên gia giao thông đang làm nền tảng cho việc cải thiện an toàn và hiệu suất giao thông trên các tuyến cao tốc hai làn xe tại Việt Nam.
